مێزی دانوستان، تاکە چارەسەری کێشەکانی هەرێم و بەغدا

ئەو کاتەی کە بە هۆی بەشداری کارا و چالاکی هەرێمی کوردستان لە پرۆسەی سیاسی عێراق و بوونی شەفافییەت لە پەیوەندییەکانی هەولێر - بەغدا، پشکی لە سەدا ١٧ی هەرێم لە بودجەی گشتی عێراق دابین دەکرا، هەرێمی کوردستانی عێراق زیاترین گەشە و پێشکەوتنی بە خۆوە بینی و هاوکات ڕەزامەندی خەڵکیش لەو ساڵانەدا لە بەرزترین ئاستی خۆیدا بووە، دیارە مەبەست لە ڕەزامەندی خەڵک تایبەت بە ڕەوشی ژیان و گوزەرانی ئەوان بووە.
پاش ئەوەی کە بە هۆی ناکۆکییەکانی نێوان سەرکردەکانی ئەو کاتەی عێراق و هەرێم، کێشە و گرفتەکان قووڵتر بوونەوە و حکومەتی ناوەند پشکی بودجەی هەرێمی بڕی و حکومەتی هەولێریش پەنای بۆ سیاسەتی سەربەخۆیی ئابوری لە ڕێگای فرۆشتنی نەوتەوە برد ئەو بارودۆخەی کە پێشتر دەبینرا، نەما و قەیرانێکی ئابوری باڵی بە سەر هەرێمی کوردستاندا کێشا و کەشێکی بێ متمانەیی لە نێوان هەولێر و بەغداش هاتە پێشەوە.
هەرێمی کوردستان لەم هەلومەرجەدا پەنای بۆ ڕیفراندۆمی جیابوونەوە لە عێراق برد، ئەگەرچی حکومەتی ناوەندی عێراق، وڵاتانی دراوسێ، وڵاتانی ئەورووپی، ئەمریکا و نەتەوە یەکگرتووەکان پاڵپشتییان لەم هەنگاوەی کوردستانی عێراق نەکرد، بەڵام دوا جار ئەو ڕیفراندۆمە هەر بەڕێوەچوو و لە ئاکامی ئەمەش کێشە و گرفتەکانی نێوان هەولێر و بەغدا زیاتر بوون. بە دووبارەبوونەوەی دەسەڵاتی ناوەند لە شاری کەرکوک و ناوچەکانی دیکە، هەرێمی کوردستان لە ڕووی ئابورییەوە ڕووبەڕووی کێشەی جیدی بوویەوە و توانای دابینکردنی مووچەی فەرمانبەرانیشی نەما.
هەر لە سەرەتای ئاڵۆزبوونی کێشەکانی نێوان هەرێم و ناوەند، بەشێکی زۆری گەورە بەرپرسانی عێراق، لەوانەش فوئاد مەعسومی سەرۆک کۆمار کە لایەنگری ئاساییبوونەوەی پەیوەندییەکانە و هەوڵی زۆریشی لەم پێناوەدا داوە، جەختیان دەکردەوە کە کێشەکان پێویستە لە چوارچێوەی دەستووری عێراقدا چارەسەر ببێت، ئەم داواکارییە لە لایەن وڵاتانی ناوچەکە و نەتەوە یەکگرتووەکان و تەنانەت ئەو وڵاتانەی کە کورد بە دۆست و هاوپەیمانی خۆی ناویانی دەبرد، پاڵپشتی دەکرا.
ئێستاش کە نوێنەرانی سێ لایەنی بزوتنەوەی گۆڕان، کۆمەڵی ئیسلامی و هاوپەیمانی بۆ دیمۆکراسی و دادپەروەری سەردانی بەغدایان کردووە و لە گەڵ گەورە بەرپرسانی عێراق وەک حەیدەر عەبادی سەرۆک وەزیران کۆبوونەتەوە و ئەگەری ناردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بەهێزتر بووە، هیوایەک بۆ چارەسەربوونی کێشەکان لە چوارچێوەی دەستووری عێراق هاتووەتە پێشەوە و ئەوەشی سەلماندەوە کە مێزی دانوستان تاکە چارەسەرە بۆ کێشەکانی نێوان هەولێر و بەغدا. هەرچەندە باشتر بوو وەفدێکی پێکهاتوو لە سەرجەم لایەنە سیاسییەکانی هەرێمی کوردستان سەردانی بەغدای بکردایە کە بە دڵنیاییەوە لە داهاتوودا و بە جیدیبوونی دانوستانەکان ئەوەش مسۆگەر دەبێت.
 عێراق بە یەکڕیزی عێراقییەکان سەرکەوتنی بە سەر گەورەترین گرووپی تیرۆریستی جیهاندا مسۆگەر کرد، لە ئێستاشدا بە چارەسەربوونی کێشەکانی نێوان هەولێر و بەغدا و پاراستنی یەکپارچەیی خاکی عێراق، بەهێزتر لە جاران ڕووبەڕووی کێشە و گرفتەکان دەبێتەوە. 
جام کوردی