خوێندنەوەیەکی جیاواز لە نێوان دێڕەکانی گوتاری سەید نەسروڵڵادا!
قسەکانی سەید حەسەن نەسروڵڵا بەبۆنەی یادکردنەوەی چلەی ئیمام حوسێن لە بەعلبەک جیاواز بوو لە هەموو قسەکانی پێشووی، نەک تەنها بۆ هێز و ڕاشکاوانەیی و ئەو پەیامە زۆرەی کە بۆ زیاتر لە یەک لایەنی لوبنانی و هەرێمی و نێودەوڵەتی تێدابوو، بەڵکو ئەوەش بەهۆی ئەوەی کە گوزارشتی لە حاڵەتی تووڕەیی بوو
هەوڵیدا خۆی بشارێتەوە و بەرزترین پلەکانی خۆکۆنتڕۆڵکردن چارەسەر بکات، و پێشنیار لە هەمان کاتدا کە پێشبینییەکەی لە کۆتاییەکەی نزیک دەبێتەوە.
من بە تایبەتی زۆر شوێن قسەکانی سەید کەوتم وەک نووسەر و شیکەرەوەی سیاسی و هاونیشتمانی عەرەب کە گرنگی بە کێشەکانی نەتەوەکەی دەدات و باوەڕی بە شەرعییەتی بەرخودان هەیە وەک کورتترین ڕێگا بۆ وەرگرتنەوە و پشتگیریکردنی مافە زەوتکراوەکان بەڵام سید نەسروڵا لە وتارەکەیدا کە لەسەر زنجیرەکان باسی لێوە کراوە، "چەسپاوی" بوو، هەستم کرد کە ئەو لە لێواری جەنگدایە. و دەستکردن بە ڕزگارکردنی کێڵگە گاز و نەوتییەکانی لوبنان و هەڵگیرساندنی شەڕی هەرێمایەتی کە شەڕکەرەکانی لەسەر زەوی دەیبینین لە زیاتر لە یەک بەرەدا لە لوبنان و فەڵەستین و یەمەن وعێراق، سوریا و ئێران کە حاڵەتی کوڵاو تێیدا گەشە دەکات.
*
چەندین "وێستگە" هەیە کە لەم وتارەدا ئێمەیان ڕاگرت کە بەیانیان هاتووە بە پێچەوانەی زۆربەی وتارەکانی ئێوارانی پێشوو، کە لەم خاڵانەی خوارەوەدا کورت دەکەینەوە:
سەرەتا دەرهێنانی غازی ئیسرائیل لە کێڵگەی کاریشی جێناکۆک هێڵی سوورە و تەنیا دوای ئەوەی لوبنان تەواوی مافەکانی خۆی بەدەست دەهێنێت و ڕەنگە بڵێت " چاو و مووشەکەکانمان لە ئێستادا تەرکیز کراوەتە سەر کیلگەکە" یەکێکە لە نیشاندەرە سەرەکیەکانی دۆخی فریاگوزاری
دووەم لێدوانەکەی کە ئێمە دەرفەتێکی تەواومان دا بە دەوڵەتی لوبنان بۆ بەردەوامبوون لە دانوستانەکان و بە هێمنی ماینەوە و ئەو هەڕەشانەمان وەستاند لەسەر بنەمای مشتومڕەکەیان کە یارمەتی پێگەی دانوستان نادات چونکە دەمانەوێت " ترێ بخۆین" وەڵامدانەوەی هەموو ئەو تۆمەتانەیە کە لە دژی ئەو دەگوترێ کە هانی شەڕ دەدات
سێیەم: ڕاگەیاندنی بەشێکی حزبوڵا و ڕەنگە کۆی هەڵوەشاندنەوە لە لایەکی ترەوە کە لەگەڵ ئەمەریکا و ئیسرائیلدا هاوتەریبە و بێبەریی لێبکات و هۆشداری و هەڕەشەیەکی زۆر بەهێز لەسەری دەربکات لە تۆنێکی ڕوون و ئاشکرادا لە بەیاننامەکەیدا ڕەنگی دایەوە کە لۆبنان ئێمە لوبنانی ئیوە نییە، و سوپاس بۆ خودا کە ئێمە لە تۆ ناچین ئەوە ڕەنگدانەوەی ناسنامەی خوێنی تۆیە، و ئێوە کە باوەڕ بە کولتوری مردن دەکەن و بۆ جێبەجێکردنی کۆمەڵکوژییەکانی سابرا و شاتیلا، بەڵام ئێمە کە باوەڕمان بە کولتوری ژیان هەیە، بەبێ ئەوەی یەک مریشک سەربڕین بکەین، باشووری لوبنانمان ئازاد کردووە.
چوارەم: قەتڵوعامی سەبرا و شەتیلا دژی فەلەستینییەکان نەبوو بەڵکو دژی لوبنانییەکانیش بوو کە 1900 لوبنانی و 3500 فەلەستینی تێدا شەهید بوون و نزیکەی 500 لوبنانی هێشتا دیارنەمان یان بێسەروشوێنن و تاوانبارانیش لە سزا هەڵهاتن ئایا کاتی ئەوەی هاتووە. بۆ ئەوەی تاوانبار باجی تاوانەکەی بدات.
پێنجەم: "سەرزەنشتێکی توند" و "سەرزەنشتییەکی یاسایی" بۆ عەرەب و ڕاگەیاندنەکانیان کرد، ڕەنگە بۆ یەکەمجاریش بێت، چونکە سەرەڕای بەشداری بیست ملیۆن لە مەراسیمی چلەی ئیمام حوسێن لە نەجەف ئەلئەشرەف و کەربەلا، بەبێ هیچ گرفتێک و بەخشندەیی خەلکی عیراق بەڵام هیچ بایەخێکی پێنەدراوە یان ڕووماڵ نەکراوە وەکوو ئەوەی لە گەلەئەستێرەیکی تر بیت
شەشەم: ستایشی ئەو لێدوانەی ئەم دواییەی بزووتنەوەی "حەماس"ی کرد، کە خواستێکی "کۆی" بۆ ئاشتەوایی لەگەڵ سوریا دووپاتکردەوە، ستایشی جێگیری سەرکردایەتی و خەڵکی کرد لە بەرامبەر ئەو پیلانەی کە دەیویست پارچە پارچەی بکات و یەکپارچەیی نیشتمانی و خاکی پارچە بکات و دەستدرێژییە دووبارەکانی ئیسرائیلی شەرمەزار کرد و لێدوانەکەی بە هەنگاوێکی ئەرێنی و پێگەیەکی زۆر پێشکەوتووی لەقەڵەمدا کە ئەوە پیشان دەدات کە لەوانەیە لە پشتیەوە بوەستێت، و دەربڕینەکانی داڕشتووە بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ.
حەوتەم: پەیامێکی ئاگادارکردنەوەی ئاراستەی دەوڵەتی لوبنان کرد کە متمانە بە هیچ گەرەنتییەکی ئەمریکا نەکات، چونکە ئەمریکا ڕێز لە پابەندبوونەکانی نانێت و لوبنانی و فەلەستینییەکانی لە کۆمەڵکوژییەکانی سەبرا و شاتیلا نەپاراستووە و مەرجەکانی ئۆسلۆ
هەشتەم: لەبەردەم لوبنان و ڕەنگە عەرەبەکانیش، دەرفەتێکی مێژوویی دووبارە نابێتەوە بۆ بەهێزکردنی سامانی نەوتی و ئیستغلالکردنی بۆ دەرچوون لە قەیرانەکانی، و لەوانەیە ئاماژە بێت بۆ ئەو دۆخە سەختەی ڕۆژئاوا لە شەڕی ئۆکرانیادا
دوای پێداچونەوەی ئەم هەشت خاڵە و ڕەنگدانەوەیەکی باش و قووڵ لەسەر سیماکانی ڕوخساری سەید نەسروڵڵا کە ئەم جارەیان زەردەخەنەی ئاسایی تایبەتمەندی خۆی لە دەست داوە دەکرێت بوترێت کە ڕەنگە دوا قسە بێت کە ڕەنگە پێش گوتاری ڕاگەیاندنی جەنگ بکەوێت ئەگەر ئاشتی نەبێت هەروەک ناڕەزایی سید نصر الله لە بەرەوپێشچوونی گفتوگۆی نێوان دەوڵەتی لبنان و دەوڵەتی داگیرکەری ئیسرائیل لە ڕێگەی میانجیگری ئەمریکی عاموس هوکشتاین لە بەستەکانی وتارەکە و لە نێوان ڕیزەکانیدا ڕوون بوو و تێگەشتنێکی ڕوون لە پلانی ئەمریکا و ئیسرایل هیچ پابەندبوونێک، هیچ زەرورەتی ڕاستەقینە نیە.
هێشتا پەنجەی سەید نەسروڵا لەسەر ماشێنەی مووشەک و گڵۆپی سەوزە، بۆ ئەو پەڕینەوەی فرۆکەی بیفروکەوان و پرسیارەکەی ئێستا ئەوەیە: تا چەند ئەم پەنجەیە لەجێی خۆیدا دەمێنێتەوە؟ ئایا "ترێی کاریشی" بەڕاستی "باش دەبێت" و کەی، یان کاتی ئەوە نزیک دەبێتەوە بۆ کوشتنی چاودێرەکە لەبەر ڕۆشنایی چڕبوونەوەی سیاسەتی تەوژم و تەوقەکردن و کڕینی کات؟
ئێمە چاوەڕوانی وتاری داهاتووی کاک نەسروڵڵاین کە ڕەنگە وەڵامی هەموو ئەم پرسیارانە بداتەوە هیوادارین کە چاوەڕوانیمان زۆر نەبێت.
ئیشراق مەرج نییە بۆچوون و وەسفەکانی ناوبراو بگرێتە بەر.