بە چ مەرجێک پۆتین چەکێ ئەتۆمی بەکاردێنێت؟

وا دیارە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا کە سەرکردایەتی شەڕی ئۆکرانیا دەکات دژی ڕووسیا، و سەرۆک فۆلۆدیمێر زێلینسکی وەک کۆیلەیەک لەم بارەیەوە بەکاردەهێنێت،دەستی بە جووڵانەوە کردووە و دوای ئەوەی ئەم جەنگە چووە ناو مانگی حەوتەمی خۆی و لە قۆناغی بەرگرییەوە بۆ هێرش کردن ، لەگەڵ زیادبوونی "ژەم"ی ئیستفزاز کردنی سەرۆک ڤلادیمێر پوتین زیاتر لە بەرەیەک.
سێ پەرەسەندنی سەرەکی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا ئەو شتانە پشتڕاست دەکەنەوە کە لە سەرەوە باسمان کرد:
یەکەمیان:باڵیۆزخانەی ئەمریکا سەرجەمی هاوڵاتیانی لەئۆکراینا ئاگادارکردەوە کە دەستبەجێ بچنە دەرەوە چونکە ڕەنگە ڕووسیا لە کیێڤ پایتەخت بدات بە دامەزراوە مەدەنییەکان و بیناکانی حکومەت و شارەکانی دیکەی ئۆکرانیا و سەرۆک زێلینسکی هەمان هۆشداری دەرکرد.
دووەم، بۆمبارانی مووشەکی ئۆکرانی بە بەکارهێنانی مووشەکی هێمارسی ئەمەریکی بۆ ئامانجەکانی ناو کریمای کە لە2014ی ڕووسیا لەخۆگرتبوو .بەرزبووەوە و سەرۆکی ئۆکرانیا ڕۆژی سێشەممە بەڵێنی دا کە دوورگەکە بگەڕێنێتەوە بۆ سەروەری ئۆکرانیا و کریمیا هێڵێکی زۆر سووری ڕووسییە
سێیەمیان: تیرۆرکردنی ڕۆژنامەنووسی ڕووسی داریا، کچی بیرمەندی نەتەوەیی و دیارترین لایەنگری سەرۆک پوتین ئەلێکساندەر دۆگین و هەروەها پشتگیری بڕیاری لەشکرکێشی بۆ ئۆکرانیا بووە بە تەقاندنەوەی ئۆتۆمبێلەکەی لە مۆسکۆ، کە بە واتای گواستنەوەی شەڕی هەواڵگری و تیرۆرکردنە بۆ لای دڵی پایتەختی ڕووسیا بۆ ناسەقامگیرکردنی ئاسایش و سەقامگیری ناوخۆیی، و ناردنی پەیامی دڵنیاکردنەوە بۆ نەیارانی دەسەڵاتدارانی ڕووسیا.
*
وەڵامدانەوەی تۆڵەسەندنەوەی ڕووسیا بۆ ئەم سێ پێشهاتە بەتایبەتی بەڵێندانی سەرۆک زیلینسکی بۆ گەراندنەوەی سەروەری وڵاتەکەی بەسەر کریمیا، ڕەنگە لە چەند هەنگاوێکدا خۆی دەربخرێت:

یەکەمیان: فراوانکردنی بازنەی جەنگی ئۆکرانیا و ئامانجەکانی تێیدا، و گەڕانەوە بۆ بە ئامانجگرتنی پایتەختی کیێڤ و شارە گەورەکانی دیکەی ڕۆژئاوا، واتە نەک تەنها سەرنجدان بە ناوچەی باشووری ڕۆژهەڵاتی دۆنباس، وەک ئەوەی ئێستا ڕوودەدات، و ڕەنگە ئەویش ژێرخانی ئابووری و دامەزراوە حکومییەکانی پایتەخت ئامانجی تۆپبارانی موشەکی ڕووسیا بێت لە چەند ڕۆژی داهاتوودا.
دووەم: ئازادکردنی دەستی هەواڵگری ڕووسیا بۆ ئەنجامدانی تیرۆرکردن دژی هێماکانی حکومەتی ئۆکرانیا، و ڕەنگە سەرۆک زێلینسکی خۆی، و ئەمەش ڕوونە وەک بەڵگەیەک لەسەر ئەو لێدوانە سەرنجڕاکێیشدا کە سێرگی لاڤرۆڤ، وەزیری دەرەوە، لە کۆنگرەی ڕۆژنامەوانیی هاوبەش لەگەڵ هاوتا سوریەکەی بەڕێز فەیسەڵ ئەلمقداد، کرد و کە تێیدا بە شێوەیەکی ڕستەیی وتی، "ئێمە بە بێ بەزەییانە مامەڵە لەگەڵ ئەو کەسانە کە بەرپرسن لە  تەقینەوەی ئۆتۆمبێلی ڕۆژنامەنووس داریا بووە، و لە ئەنجامدا تیرۆرکردنی، ئێستاش چاوەڕوانی لێکۆڵینەوە لە پرۆسەی لێکۆڵینەوە و ئاشکراکردنی هەموو ئەوانەی تێیدا بەشدارن.

سێیەمیان: لێدوانێکی بێوێنەی وتەبێژی کرێملین دیمیتری پێسکۆڤ لە وەڵامی پرسیارێکی پەیامنێری سی ئێن ئێندا کە وڵاتەکەی "پەنا دەباتە بەر بەکارهێنانی چەکی ناوەکی لە ئەگەری هەڕەشەیەکی بوونگەراییدا" و لە ماددەی 27ی دۆکترینی ناوەکی ڕووسیدا هاتووە کە ڕووسیا لە وەڵامدا چەکی ئەتۆمی بەکاردەھێنی لە حاڵەتی بەکارهێنانی چەکی ئەتۆمی دژێ یان چەکی کۆمەڵکوژکردن، لەلایەن نەیارێک لە دژی یان یەکێک لە هاوپەیمانەکانی، هەروەها لە حاڵەتی دەستدرێژیی دژی فیدراسیۆنی روسیا بە چەکی عادییەوە کاتێک کە هەبوونی دەوڵەت لە مەترسیدایە، وەک هەڵدانی موشەکێکی بالستیک و بەکارهێنانی چەکی کۆمەڵکوژ لەدژی یان یەکێک لە هاوپەیمانەکانی و دەستدرێژییەک بۆ سەر ژێرخانی سەربازی و مەدەنی کە دەتوانێت توانای ڕوسیا لاواز بکات بۆ جێبەجێکردنی وەڵامەکەی لە دژی دوژمنانی"
چوارەم: وەزارەتی بەرگری ڕووسیا لە بەیاننامەیەکی فەرمیدا ڕایگەیاند بۆ دووبارە بڵاوکردنەوەی سێ فڕۆکەی "میگ 31" کە بە مووشەکی هایپەرسۆنیک پڕچەککراون لەفڕۆکەخانەی هەرێمی کالینینگراد لەنزیک پۆڵەندا و سێ دەوڵەتی بەڵتیک بەتایبەتی ئیستۆنیا کە ئەنجامدەری تیرۆرکردنی ڕۆژنامەنووسی ڕووسی داریا دوگین، هەلاتووە و بە فەرمی مۆسکۆ داوای ڕادەست کردنی کردووە 
*

جەنگی ئۆکرانیا پێشەکییەکە بۆ پایزێکی بەهێز لە هەموو پێشەوەکان: سیاسی، سەربازی و ئابووری، کە دیمەنی ڕووبەڕووبونەوەی ڕاستەوخۆی ئەمریکا و ڕوسیا لەوانەیە زیاتر بێت، و رەگەزی تەقەمەنیی ئەم تەنگژەیە لەوانەیە لە ڕێگەی بۆردومانکردنی کیێڤەوە بێت، یان داگیر کردنی ئەستۆنیا لەلایەن هێزە روسیەکانەوە لە وەڵامی ڕەتکردنەوەی دەسەڵاتەکانی بۆ ڕادەستکردنەوەی تۆمەتباران بە تیرۆرکردنی داریا دوگین لە مۆسکۆ، یان لانی کەم بۆردومانکردنی بە مووشەکی سوپەرسۆنی (کیگال) کە سەرۆک پوتین بە "دژەشکست" وەسفی دەکات و ناتوانرێت چاودێری بکرێت، لەلایەن دوژمنانەوە
مانگی ئەیلول لەوانەیە مانگێکی سەرسوڕمان بێت نەک تەنیا لە شەڕی ئۆکرانیادا، بەڵکو لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستیشدا، ئەگەر ڕێکەوتنێکی ناوەکی ئێران و ئەمریکایی بکرێت یان نا. 

ئیشراق مەرج نییە بۆچوون و وەسفەکانی ناوبراو بگرێتە بەر.