ئەردۆغان تەحەداى پۆتین کەید.. ئیجارە لە ناوڕاس ماڵەگەى!

رووژ جومعەى گوزەیشت، لە شار سەمەرقەند تاریخیى ئۆزبەکستانى، سەرۆکەیل هەریەک لە تورکیا و کازخستان و ئازەربایجان و ئۆزبەکستان و قیرغیزیا، دەوڵەتەیل ئەندام لە ریکخریاگ دەوڵەتەیل تورکى گردەوبوین، وە بەشدارى سەرۆک وەزیرەیل هنگاریا فیکتۆر ئۆربان و سەرۆک پەرلەمان تورکمانستان، هەردوگ وڵات ئەندام لە ریکخریایەگە وەشیوەى چەودیر.

ئەو لوتکە نۆیەمین بوى لەوەخت دامەزرانن ریکخریاگ دەوڵەتەیل قسەکەر وە زووان تورکى، ک ئەرا یەکەمجار لە ئەنقەرە گردەوبوین لە تەشرین یەکەم/ ئۆکتۆبەر 1992، ئەویش لەبان داوەتنامەى سەرۆک کووچکردگ تورغوت ئۆزال، ک سوود لە رمیان یەکێتى سۆڤێت وەرگرت، و دروشم "یەک نەتەوە و دەوڵەت تورک لە ئەدریاتیکەوە تا وەربەس چین قەڵاکریاگ".

وتارەگەى سەرۆک کازاخستانى قاسم توکایف لە لوتکەى جومعە، لەوەر جەختکردنەوە بوى لەى وتە، وەجووریگ ک باس لە خواست دپیەکەوکردن جیوازکارییگ جوورایەتى کرد لە هاوکارى لەناونى دەوڵەتەیل ریکخریایەگە و بەرزکردنەوەى و وت: بایەسە بویمنە هیزیگ کاراى هەرێمى و ناودەوڵەتى و بایەسە هەماهەنگى بکەیم لەوەر خاتر روێ وەڕوێ بوینەوەى گشت سەختیەیل و هەڕەشەیلیگ وەشیوەیگ هاوبەش.

قسەى توکایف لەلایەن ئەردۆغان و سەرۆکەیل تر جەخت لەلى کریا، ئەوانەگ ک قسە کردن لە دانیشتن کردنەوەى لوتکەگە، وەل ئشارەتکردن ئەرا گرنگى تایبەت و جیاواز تورکیا و کازاخستان، وەئەوەگ هەردوگ وڵاتەگە لەڕوێ خوگرافى و مەردمەوە گرنگن، یەیش سەردانەیل ئاڵوگوێڕ ناونى ئەردۆغان و توکایف شییەو کەید لە ماوەى مانگەیل گوزەیشت وەتایبەت دویاى رویداگەیل کانون دویەم/ یەنایر کازاخستان، ک دویاى دەخاڵەتکردن هیزەیل رووسى کۆنترۆڵ کریا لەچوارچیوەى ریککەفتن دەوڵەتەیل ریکخریاگ وەرگریى هاوبەش، یەیش ئەوە بوى ک توکایف سوود لەلى وەرگرت لەوەر خاتر لاوردن سەرۆک نور سوڵتان نزاربایف و وەرگرتن دەسڵات وەشیوەیگ دەستوورى دویاى هەڵوژاردنەیل حزەیران/ یۆنیۆ گوزەیشت.

گرنگیداین تورکیا وە کازاخستان، و وەتوانا ئابووریەگەى، وەتایبەت ک مەرزەیل دەیشتایى دیرید وە دریژایى 6800 کم وەل روسیا، و 1500 کم وەل چین، و 3700 کم وەل هەریەک لە تورکمانستان و قیرغیزیا و ئۆزبەکستان، لە هەمان وەخت گرنگى پایتەختەیل خوەرئاویش وەرگرت، و لەوەرجە گشتیانیش واشنتۆن و پاریس و لەندەن و بەرلین، ک ئومید کریا ئەرا ئى هاوکاریە لە ئایندە بەشدار بوود لە دروسکردن کیشەیلیگ ئەرا روسیا لە باخچە پشتینەگەى، یەیش ئەوە بوى ک ئەنجامى دا وەرجە رمیان یەکێتى سۆڤێت، لەڕێ نەزریەى "شاڵ سەوز" ک کیسنجەر وبریجینسکى دیزاینى کرد، ئاشکرایشە ئەرا گشتلایگ ک ختختەى ئحساس نەتەوەیى لەلاى مللەتەیل ئى دەوڵەتەیل و سەرۆکەیلیە ک دویرە لە نەهج ئایینى وە هووکار پەروەردە و نەشئەت سۆڤێتەوە شایەد دەسمیەت پایتەختەیل ناوبریاگ بەید و ئەنقەرەیش وەلیا ئەرا بەرزەوکردن ورەى کەمینەیل موسڵمان و لە بنەچەک تورکى لە کۆمارەیل خودموختارى لەناو روسیاى ئیسەى فیدراڵى، ک جەم مەردمەگەى نزیکەى بیس ملیۆنە، و گرنگترینیان شیشان ک سەرۆک پۆتین گرنگى تایبەت وەپیان دەید لەڕى رەفیقایەتى شەخسى وەل سەرۆک قادیرۆف، یەیش لەوەختیگ ک پەکین چەودیرى گشت ئى جموجویلەیل نزیکە کەید لە مەرزەیلى، لەوەختیگ ک نزیکەى بیس ملیۆن لەناو خاکەیلى ژیەن(کەسەیلیگ ئویشن 40 ملیۆن) لە موسڵمانەیل ئەویگۆر، ک ئەیانەیش لە بنەچەکەوە تورکن ک وەگوورەى تاریخەیلیگ ریشگیان لە تورکەیلە.

گشت ئى کارەیلە لەیوا کرد ئەنقەرە ک ئاهەنگ ساز کرد وە بوونەى وەسەرچگن سى ساڵ لەبان ئەنجامداین یەکەمین لوتکە، گرنگى فراوان و گشتگیریگ بیەیدە پەیوەندیەیلى وەل کۆمارەیل ناوبریاگ ک تووڕ وەرفراوانیگ لە پەیوەندیەیل لە بوارەیل جیاجیاى سیاسى و سەربازى و ئەمنى دروسکرد.

لە هەمان وەخت، گشتلایگ ئەوە زانن ک وەل وجوود متمانەى ئاڵوگوێڕ، ک سەرۆک ئەردۆغان وت وجوود دیرید لەناونى خوەى سەرۆک پۆتین، وەرپرسەیل سیاسى و ئابوورى تورکى باس لە پشتگیرى راسەوخۆى ئەردۆغان کەن وەل نزیکەوبوین وادەى هەڵوژاردنەیل لە ئایار/ مایۆ ئایندە.

گشت ئى کارەیلیشە بەسە وەنسبەت ئەرا گشتلایەنەیل هەرێمى و ناودەوڵەتى لە مامڵەکردنى وەل سەرۆک ئەردۆغان ک سەرکەفتگە تائیسە لە سوودوەرگرتن لە ناکووکی لایەنەیل ناوبریاگ ک هەر لایەنیگیان مینەى دەرفەت دژ وە لایەنەگەى تر کەید، ئەویش لەوەر ئەوەگ مادام ئەو بەرژەوەندیەیلە ک ناوەڕووک و ریڕەو سیاسەتەیل دیارى کەید، وە فەرمى و شەخسى، جوور ئەو حاڵەتە لەناونى پۆتین و ئەردۆغان، ک ساڵەیل ئى دویاخرە ئسپاتى کرد ک سوودمەند گەوراس لەى پەیوەندیەیلە ک هویچ کەسیگ نیەزانید پۆتین چ پلانیگ دیرید لەوەر خاترى لەئیسەو لە ئایندە!