ریکەفت و مێژوو
جەنگیگ بەرپابوود و جەنگیگ تر کەمەو بوود وەبى ئەوەگ ئنسانیەت هووکارەى ئەو نرخەیل راسەقینە بوود ک کۆمەڵگایەیل دەنەى ئەرا ئەو جەنگەیلە، و وەبى ئەوەگ زانایەیل لەلی دپیەکەو بکەن و وانە لەلى وەربگرن، یەیش بایەسە کەسەیل تر لە ئەنجامداین جەنگ هاوشیوە لە ئایندە دویرەو بخەید.
شایەد جى مشتومڕ نەود ئەگەر بویشیم، مێژوو وە جەنگ و شەڕەنگیزەیل و وەشیوەیگ سەرەکى لەلایەن سەرکەفتگەیلەوە نویسریەید.
هەر لە سەرەتاى هەر جەنگیگ، شاشە و دەزگایەیل هەواڵ خەریک ژماردن ئەو مەودانە ک لایەنیگ لەبان لایەنیگ تر پیشڕەوى کردکە، جوورەیلیگ چەک باڵاتر لەیرا و لەورا وەکار تیەریەن وەل ئەگەر سەرکەفتن یا شکست لە ئایندەو لە رووژ و لە هەفتە یا مانگ.
ئى جوورە رویماڵکردنە گیژووڵکەیگ پیک تیەرید ک لە دیدەیل جیواز و دژ وە یەکەیلەوە سەرچەوە گرید و ئەرا ئامانجەیل ناکووک، وەلێ میتۆدۆلۆژیاگە جوور یەکەو میتۆدەگەیش ئەوەسە ک گشتلایگ پەیڕەوى لەلى بکەن، وەل هوشیارى قویل یا لە خوەیەوە لە ئەنجام دوبارەبوینەوەى مێژوویى و خودییەوە تیەیدە وجوود.
لە وسیاننیگ وەل ناودارترین جەنگەیل مۆدێرن ک مرۆڤایەتى ئەنجامى داگە، لە جەنگ جەهانى یەکەمەوە تا دویەم و تا جەنگ ڤێتنام، و جەنگ کەنداو یوگسلاڤیا، و جەنگ عیراق، و جەنگ سوریا و لیبیا، و لەی دویاخریشە جەنگ لە ئۆکرانیا و جەنگ لە سودان، ئەڕامان دەرکەفید ک ئى باسکردنە ک کردیمنە گشتیان گریدەوە.
پرسیارەگە ئەوەسە، کیشەى ئى رویماڵ و باسکردنیان چەس، ک بوونە سەرچەوەى گشت زانیارییگ ئەرا ئەوانەگ ئارەزوومەندن، شونکەفتگەیل و ئەوانەگ تامەزروو دیدەن ئیسە و دەرهاوردن ئایندەى رویداگەیلن؟
کیشەگە ها لەوە ئى رویماڵ و باسکردنەوەیان جەنگەیل لە جەسەى کۆمەلایەتى جیاوە کەن، ک بنەما و مەهانە ئەرا گشت چالاکیەیل ئنسانییە، جوور ئەوەگ میل ئەو جەنگەیلە لە خاکیگ چووڵ روێ بەید ک ئادەمیزادەیل سەرچەوەى ژیانیان لەلى نیشتەجى نەون، و لەوانەیش بەرهەم شارستانیەیل جوور کشتوکاڵ، پیشەسازى، ژینگە، ژیرخان ئابوورى و چشتەیل تر.
تەنانەت مەوقەى ک سەرچەوەیل سەربازى و وەسیلەیل پڕوپاگەندەیلیش هەوڵ ئادەمیزادکردن کارەیلیان دەن و مەسەلەگە لەبان تەندروستى و پەروەردە و خوەراک بخەنە لیست شمارەیلەوە، دى ئەو شمارەیلە وە گورجى لە یادوەرى ئیمە نیەمینن وەبى ئەوەگ شوونەوار یا شوونپەنجەیگ وەجى بیلن.
لەیرا گرنگى ئەو جیاوازیەیل گەورا لەناونى تاریخ و تاریخگەرایى دەرکەفید، هەروەک چوین وە هووکار وەسفکردن ئەو چشتەیلەسە ک لە نویسانن تاریخ زویتر ئشارەت وەپیان کریاگە، وەو مانا ک لە کووتایى وە ماناى پشتگووشخستن ژیان و ئازارەیل ئادەمیزاد لە هویردەکارییەیل هویردەى، و کاردانەوەى ئامانجەیل سەرەکى جەنگەیل ک لەڕاسى مەهانەیگ تەنیان ئەرا درەوکردن سامان یا وەدەسهاوردن کاریگەرى، لەبان هساو ژیان و بەختەوەرى و ئایندەى تاکەیل.
لە یرا "میژوو" ئەرا ئەوە تیەید ک خوەى نوقم بکەید لە ژیان ئەو کەسەیلە ک وە هووکار جەنگەیلیانەوە زەرەد وەچەو دینەو ئەو کەسەیلە باجەگەى دانە وەبى ئەوەگ هویچ قسەیگ داشتوورن لە سەرهەڵداین و ئاراستەو وەردەوامییان، بەڵکوو وە هووکار جوگرافیا و وجوودیان لەى شوونەیلە یا لەى بەش خاکە یا لەى ئاواییە یا لەى شارە وەک ئاوارە بوونە سوزەمەنى ئەرا ئى جەنگەیلە و پەنابەر و بیسەروشوون و بى ماڵ و مردگ ک بەرزترین شەرەفیان دینەوەى دەفنکردنیگە ئەرا لاشەیل بى گیانیان.
هەر وەو خاتریشە شایەد جەنگیگ بەرپا بوود و جەنگیگ تر سەرکەفتگ بکریەید وەبى ئەوەگ ئنسانیەت هووکارەیل ئەو نرخەیل راسەقینە بوود ک کۆمەڵگایەیل ئەرا ئەو جەنگەیلە دەنەى و وەبى ئەوەگ زانایەیل دپیەکیەو بکەن و دەرس لەلى وەربگرن، یەیش بایەسە کەسەیل تر لە ئەنجامداین جەنگ هاوشیوە لە ئایندە دویرەو بخەید.
بەڵگەنامەکردنى مەتەڵەیل زارەکى، وە ماناى ئەوەسە ئادەمیزاد جوور سەرچەوە و ئامانج گەردون لەوەرچەو بگیریەید، هەرلەیوا ژیان و خوەشگوزرانیەگەى جوور ئامانج سەرەکى چالاکیەیل ئادەمیزاد لەوەرچەو بگیریەید.
یەیش ئەو جوورە هویرەوکردنەسە ک شایەد بوودە ریگر یا ریگریکردن ئەرا ئەو کەسەیلە ک وە ئاسانى چەک هەڵگرن و تەقە لە هاو ئادەمیزادەیلیان کەن.