26/02/2023
وسام ئسماعیل
213 جار بینراوە

دابەشبوین خوەرئاوا لە دەورگرد ئۆکرانیا.. باوەت قۆناغ ئایندە!

دویاى ساڵیگ لە دەسوەپیکردن پرووسەى سەربازى لە ئۆکرانیا، سەرۆک ئەمریکى جۆ بایدن سەردان کێڤ کرد ئەرا جەختکردن لە بریارەیل ولایەتەیل یەکگرتگ لەوەر وسیان شان وەشان ئۆکرانیا لە پێوەرەیل نموونەیى خوەرائاوایى ک خوەى لە وەرگریگردن لە دیموکراتى و جەهان ئازاد دوینیدەوە، ئەویش لەڕى پشتگیرى سەربازى و دارایى ک ولایەتەیل یەکگرتگ ئەمریکى و هیزەیل خوەرئاوا جەخت لە وەردەوامى کلکردنى کردەوە، وەل ئشارەتکردن ئەرا جیوازى لە ستراتیجیەت ناونى ئەو هیزەیلە لەناونى خوەیان، و لەناونى سەرۆک ئۆکرانی ک هویچ دەرفەتیگ لەدەس نیەید لە دیدار یا کۆنگرەى رووژنامەگەرى وەبى ئەوەگ سوود لەلى وەربگرید ئەرا گوزارشکردن لە خواست کلکردن چەک ک خوەرئاوا لە خانەى قەیەغەى سترایجى زانیدەى.

ئەگەریش سەردانەگەى سەرۆک ئەمریکى نموونەیگ جیاواز بوى لەى رووژەیل دویاخرە، ک تویەنریەید وە بەڵگەیگ لەبان ئاست کاریگەرى ولایەتەیل یەکگرتگ بزانیەید وە دەرئەنجامەیل جەنگ لە ئۆکرانیا، ئەوە سەرنج لەو سەردانە یەکەو نیەگرید وەل ئەوەگ جوور شکانن خەتەیل فەرمانڕەواى قرمز دانریەید ئەرا پەیوەندیەیل وەل روسیا، هەر لەوەر ئەوەیش قەوڵەیل ئەمریکى لە پڕچەککردن لەو چوارچیوەى نیە ک زویتر ئەنجام دریا، و وەدیاریکریاگ مەندەوە لە چوارچیوەى پڕچەککردن وەرگرى ک لەلایەن ئەمریکاوە لەیوا مەزەنە کریەید هاوسەنگى وەل دەوڵەت نەوەوى نیەشکنید چەنە قەوارەى روسیا.

 سەربار مکوڕبوین زیلینسکى لەبان ئەوەگ تەنیا بژاردەیگ وەردەس لەوەردەم هیزەیل خوەرئاوایى شکست وەپیهاوردن سەربازیى روسیاس، وەل ئەوەیشا هەوڵ دەید ئوکرانیا وە وەرجەسەیى دەربکەفید لەڕى وسیانى لەڕوێ روسیا وەشیوەیگ سیستەم جەهانى، هەر لەوەر ئەوەیش سەرۆک ئەمریکى لەو چوارچیوەى دەرنیەچوود ک ماکرۆن نەخشەى کیشا وەرجە رووژەیلیگ، و ماکرۆن جەخت لەوە کردەوە واین روسیا مەسەلەیگ نا واقعییە، و واقعیەت ئەوەسە کار فەرز بکریەید لەبان شکست وەپیهاوردن پرووژەگەى ئەرا قەناعەت وەپى هاوردنى لەوەر دانیشتن لەبان مێز گفتگوو لەوەر ئاگربەس.

سەرۆک ئەمریکى، هەرچەنى قسەیلى لەژیر هسکردنیگ وە هیز و سەرکەفتنەوە دەرچى، و لەبان بنەماى سەرکەفتن خوەرئاوا لە خودلاداین لە رمیان کێڤ لە یەکەم رووژ جەنگ، لە چوارچیوەى پویچەڵکردنەوەى پرووژەى روسیا و وسیان لە وەرانوەر داگیرکردن ئۆکرانیا گوزەر کرد وەبى ئەوەگ هویچ وە دویاچگنیگ راسەقینە ئەرا شکستیگ  ستراتیجى روسیا.

لەوەر ئەوە، خواست ئەوەسە دپیەکەوکردن بکەیم ئەرا ئەوەگ هاوپەیمانەیل خوەرئاوا شایەد جوور ئامانجیگ واقعى رازى بوون ک لە ئۆکرانیا گەردنە شوون ئومید و ئارەزووەیل زیلینسکى.

سەرۆک ئۆکرانى ئامانجى ئەوە بوى ئاڵشتکارییگ بکریەید لە بارودوخ پەیوەندیەیل ناودەوڵەتى وەگوورەى گفت بەشبەشبوین ستوینى تیژیگ لەناونى گەورا هیزەیل، وە جووریگ تواناى وەریەککەفتن راسەوخۆ بوود لەناونیى یا رمیان یەکیگیان مەسەلەى واقع بوود، هەر لەوەر ئەوەیش هیزەیل پشتگیریکەر ئۆکرانیا جوور ولایەتەیل یەکگرتگ و فرەنسا و دەوڵەتەیل تر وەل ئى نوڕستنە نیەگونجیەن.

 ئەمریکا بیجگە پشتیوانیکردن قایمیکى لە ئۆکرانیا، پەیوەندیى وەل دەوڵەت رووسى نەوڕیە، و جەیک سولیڤان راوێژکار ئاسایش نەتەوەیى هویچ ناچارییگ نەیەوە لە ئعلانکردنەگەى لەبارەى پەیوەندى وەل دەوڵەت رووسى سەربار دویرخستنەوەى سەرۆک ئەمریکى لە هەر مەترسییگ ک ریککەفت بوود وەل سەردانەگەى و وەل هەر پەلاماریگ مووشەکى رووسى یا چشتیگ تر.

وەلێ فرەنسا، ئەو دیدە ک ماکرۆن گوزارە لەلى کرد، جەخت کەیدە لەوە دویرخوەنستنەوەیگ لە دید ستراتیجى وەل ئۆکرانیا، ک هیمان کار کەید لە چوارچیوەى گەردین لەشوون مەودایگ ئەرا پەیوەندى و دانیشتن لەوەر خاتر ئاگربەس و گەردین لە دویاى ریککەفتنیگ سەبارەت وە قەیران وەل روسیا.

ئەگەریش لەى چوارچیوە باس بکەیم، ئەوە هەڵویست ئەڵمانى جیاواز نییە لە هەڵویست فرەنسى، راوێژکار ئەڵمانى ئۆلاف شۆڵتس وەل هاوتا فرەنسیەگەى لە شەسەمین ساڵیاد پەیماننامەى ئاشتى لە ناونیان لە کانون دویەم/ یەنایەر گوزیشت جەخت لەوە کرد ک پشتیوانیکردن ئۆکرانیا وەردەوام بوود چوین ک خواستە.

ئەگەر بکریەید باس لە جووریگ لە لەیەکنزیکبوینەوەى هویروڕایەیل ناونى فرەنسا و ئەڵمانیا بکریەید لە پەیوەسکردن هاوکاریەیل وە ئۆکرانیاوە لەوەر هەوڵداین ئەرا هانداین روسیا وەخاتر ئاگربەس و دانیشتن لەبان مێز گفتگوو، هەرلەیوا ئى لەیەکنزیکییە رەنگدانەوەى یەکدەنگى نەیرید لەبان دیدەیل لە چوینێتى ریکخستن واقع ئەوروپا، وەتایبەت لە ڕوێ ناکووکى لەبان ئەوەگ ک تویەنریەید وە ئەندازیارى دوبارەى بارودوخە جیۆپۆلیتکیەیل ئەوروپا بکەیدەوە ک لە جەنگ جەهانى دویەمەوە کەفتەوەو دەرئەنجامەیل خراوى نیشان دەید مەگەر لەساى جەنگ ئۆکرانى.

لەى چوارچیوەیشە، سەربار قەناعەت ئەڵمانیا وە خواست کارکردن لەبان پەرەداین پەیوەندیەیل ئەمنى و ستراتیجى ئەوروپى، وەلێ ریک نیەکەفید لەبان پرووژەى فرەنسى ک لەتى هەوڵ جیابوینەوە دەید لە ولایەتەیل یەکگرتگ لەڕى هەڵوشاننەوەى میکانیزم ناتۆ و پەیماننامەیل دولایەنى ئەمنى ک دەوڵەتەیل فرەیگ ئەوروپى وەل ولایەتەیل یەکگرتگ ئەمریکى گردەو کرد.

لە وەرانوەر ئەوەیش، ئدارەى سیاسى ئەڵمانیا هەڵویستیگ وازتر لەبان روسیا گریدە خوەى، لە سەرەتاى باوەڕیگ وە نەزریەى پشت وەیەک بەسانن ئاڵوگوێڕ، و بى هوودەیى لە بەرزکردنەوەى ئاست پڕچەککردن ئۆکرانیا وە ئەوەگ هەڕەشە لە روێ وەڕوێ بوینەوەى گشتگیریگ بکەید لەناونى روسیا و دەوڵەتەیل ناتۆ.

Copyright © 2017 Eshraqtv all rights reserved Created by AVESTA GROUP