تێبینیەیلیگ لەبارەى پرووژەى ریڕەو هندى – کەنداو - ئەوروپى

ئەمریکا تواید سەرمایەگوزارى لە سەرهەڵداین هندستان لە سیستەم ئابوورى جەهانى بکەید ئەرا دروسکردن ناوەندیگ سیاسى تازەى کیشکردن هاوتەرتیب وەل قورسایى چینى.

لە رووژەیل 9 – 10ى ئەیلوول هەیژدەهەمین قمەى گرووپ 20 لە نیودەلهى سازکریا، مەوقەى ک هیمان مستومڕ لەبان ئەوەگ ئایا ئى قمە تویەنید بەیاننامەیگ کووتایى دەربکەید و جەمدەنگى بەشداربویەیل دەربخەید لەبان باوەتەیل بەرنامەى کار، وەتایبەت ئەوانەگ پەیوەندى وە جەنگ ئۆکرانیاوە دیرید، لەناکاو سەرنج جەهان لەبان دانیشتنیگ تر بوى ک لەچوارچیوەى خوەى ئەنجام دریا، ک پیکهات لە سەرکردەیل ولایەتەیل یەکگرتگ ئەمریکا، هندستان، شانشین سعودى، و ئیمارات یەکگرتگ عەرەبى.  

دویاى ئى دانیشتنە، پرووژەیگ گەورا ئاشکرا بوى ئەرا دامەزرانن ریڕەویگ ئابوورى ک هندشتان و رووژهەڵات ناوین و ئەروپا بەسیدە یەکەوە، پرووژەیگ ک لایەنەیلیگ ناوى نان "ریگەى بەهارات"، ئەرا جیاکردنەوەى لە "ریگەى ئەوریشم" جاران، ک چین بڕیار دا ئەرا زینگکردنەوەى لە ساڵ 2013 لەژیر ناونیشان " شاڵ و ڕیگە"، و تائیسەیش نزیکەى یەک تریلیۆن دۆلار ئەراى خەرج کردگە.

لەوە ئاشکراس ک تائیسە سەبارەت وەى پرووژەى تازە بڵاوکریاسەوە ک لەسێ ریڕەو یا  ریڕەو جیاواز و یەکگرتگ لەهەمان وەخت پیک تیەید. ریڕەو یەکەم: رووژهەڵات، ئامانجى دروسکردن خەت دەریاییە ک لە بەندەرەیل هندستانەوە دەس وەپى کەید و لە بەندەر جەبەل عەلى لە ئیمارات یەکگرتگ عەرەبى کووتایى تیەید، ریڕەو دویەم: باشوور، ئامانجى دروسکردن خەت ئاسنینە ک لە ئیماراتەوە دریژەو بوود ئەرا بەندەر حەیفا ک نوڕیدە دەریاى ناوڕاس، و چوودە ناو خاکەیل گشتەوە لە شانشین سعودیەوە، شانشین ئوردن و "ئسرائیل"، و ریڕەو سێیەم: باکوور و ئامانجى دروسکردن خەتیگ دەریاییە ک "ئسرائیل" بەسیدە وڵاتەیل ئەوروپاوە.

وەى پرووژە ئامانج دامەزرانن خەت شەمەندەفەر و بەساننەوەى وە دەروازەیل دەریاییەوە، وە مەرام پشتگیریکردن پرووسەى ئاڵوگوێڕ بازرگانى و جیوازکردن کارەبا و هایدرۆجین پاک و جیوازکردن دیجیتاڵ زانیارى لەڕیگەى پەیوەندى و جیوازکردن دیجیتاڵ داتا لەڕیگەى کێبڵ فایبەر ئۆپتیکەوە.

وەڕاى من ئى پرووژە  قەیرى تێبینى ورژنید ک تویەنریەید وەى شیوە کورتەو بکریەید:

تێبینی یەکەم: پەیوەندی قایمیگ دیرید وە پاڵنەر پشت ئى پرووژە. ئى زانیاریەیل رووژنامەگەرییە تائیسە لەبانى وەردەسن ئشارەت وە ئەوە کەن ک پرووژەیگ ئەمریکییە لە وەرجە گشت چشتیگ، لە ئەمریکا دیزاین کریاگە، لەورایشەوە ئەرا باقى وڵاتەیل پەیوەندیدار وە بازاڕ کریاگە.

ئیدارە بایدن چەنەها مانگ وەرجە ئیسە دەسکردە پڵانداناین ئەڕاى، لە مانگ تەممووز 2022 بایدە تەسریح دا و لەتى باس لە خواست وەپەلەى وڵاتەیل خوەرهەڵات ناوین کرد ئەرا چڕکردنەوەى پرووژەى یەکگرتن ئابوورى لەناونى خوەیان و زیاتر بەساننەوەى ئابووریەیل وە جەم ئابوورى جەهانییەوە، وەلى هویچ هویردەکارییگ لەو وەختە ئاشکرا نەکرد. مانگ یەک ساڵ گوزەیشت ک تایبەتمەندیەیل ئى پرووژە لە مەژگ ئدارەى بایدن رووشنتر و تایبەتتر بوى، دەسکردە ئەنجامداین راوێژکاریى سەرەتایى وەل وڵاتەیل پەیوەندیدار، لەو ماوە دیدگاى سەرەتایى خوەى ئەرا ئى پرووژە و گرنگییەگەى ئەرا گشت وڵاتەیل بەشدار خستەڕوى، و هەوڵ دا رەزامەنى خوەیان لەبان فکرەگە لە بنەڕەتەوە بارنە دەس.

 دویاى ئەوەیش تا  وەهار گوزەیشت ئى ئدارە دەس کردە ئامادەکردن نەخشە و مەزەنەکردن تەکنیک ئەرا ژیرخان وەردەس لە ناوچەى خوەرهەڵات ناوین، وەتایبەت ئەوەگ پەیوەندى وە خەت ئاسنەوە دیرید.

مەوقەى ک ئى هویردەکاریەیل تەکنیکییە تەواو بوین، جەیک سۆلیڤان راویژکار ئاسایش نیشتمانى، و برێت ماکگۆرک ریکخەر خوەرهەڵات ناوین لە ئەنجومەن ئاسایش نیشتمانى و ئامۆس هۆچشتاین راوێژکار ژیرخان جەهانى و ئاسایش وزە، لە مانگ ئایار ساڵ گوزەیشت گەشتیگ ئەرا ناوچەگە کردن، و لەو ماوە وەل وەرپرسەیل دانیشتن لە سعودیە و ئیمارات و ئسرائیل و هندستان و دویاى دانیشتنیگ تایبەت ک ئەرا ئى مەرامە لەناونى سەرکردەیل چوار وڵات لە چوارچیوەى دانیشتن قەمەى جى 20 ئەنجام دریا، ریککەفتن لەبان دەسوەپیکردن  فەرمى ئى پرووژە.

ئەگەر دەرسیگ بوود ک سەرکردەیل جەهان عەرەبى بایەسە لەى پرووژەى تازەى ئەمریکییە وەریبگرن، ئەویش ئەوەسە ک بەرژەوەندیەیل ئسرائیل و پتەوکردن دەوڵەت ئسرائیل ئەرا ئەوەگ بوودە هیز سەرەکى و کۆنترۆڵ ریتم سەرەکى کاریگەریەیل ناوچەگە گرنترین چشتە ک مەژگ ئدارەیل یەک لەشوون یەک ئەمریکا داگیر کەید، کەى دەرسەگە یاێ گریم؟