15/09/2023
ڕاپۆرت 201 جار بینراوە
هەموارکردنەوەی "بەڵگەنامەی سەربەخۆیی" لە "ئیسرائیل" .. دابەشبوونیک لەسەر "ناسنامە"
ئیشراق
ئەوەی دادگای باڵا لە ناوەڕاستی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٤دا دەینووسێت، نوێنەرایەتی مەترسیدارترین بڕیاری دادوەری دەکات لە مێژووی "ئیسرائیل".
دادگای باڵای ئیسرائیل لە تەواوی فۆڕمی دادوەریی پانزە دادوەری خۆیدا بەڕێوەچوو، کە بڕیار لەسەر ئەو داواکاریانە دەدەن کە داوای هەڵوەشاندنەوەی یاسایەکی بنەڕەتی دەکەن بۆ کەمکردنەوەی "بەڵگەی لۆژیکی"؛ یەکەم یاساکانی هەموارکردنەوەی دادوەری کە لەلایەن کەنیستی ئیسرائیلەوە پەسەندکراون، نەک تەنها ڕووداوێکی نائاسایی و بێ وێنە لە مێژووی دادگای باڵادا، لە کۆبوونەوەی ناوازەی تەواوی دادگای باڵا تێپەڕیوە بۆ ناوەڕۆکی دانیشتنەکە کە باس لە ئەگەری هەڵوەشاندنەوە دەکات یاسایەکی بنەڕەتی لەلایەن دادگای باڵا.
یاسا بنەڕەتییەکان بەشێکی جیاوازن لە دەستووری نەنووسراوی ئیسرائیلدا، هەروەک نەریتی یاسایی ئیسرائیل لەوەتەی یاسای یەزهار هراری لە یەکەم دانیشتنی کەنیسێت لە ساڵی 1950، کە یاسای بنەڕەتی کە لەلایەن کەنیسێتەوە پەسەند کراوە وەک یاسایەکی قۆناغ بە قۆناغ لە دەستووردا مامەڵە دەکات کە لە کۆتاییدا دەبێتە دەقەکانی دەستووری کۆتایی ئیسرائیل.
بۆیە سەرۆکی دادگای باڵا ئێستەر حیوت لە میانەی دانیشتنەکەدا لەسەر ناڕەزایەتی هەندێک لە پارێزەران لەسەر دەستێوەردانی دادگای باڵا لە یاسا بنەڕەتییەکان وتی " دادگای باڵا هەموو پێنجشەممە و دووشەممەیەک دەستێوەردان ناکات بۆ گفتوگۆکردن لەسەر یاسا بنەڕەتییەکان" لە ئاماژەیەکی ڕووندا بۆ جددیەتی یاسای سنووردارکردنی لۆژیکی دادوەری و کاریگەرییەکانی لەسەر پەیوەندی نێوان دەسەڵاتی دادوەری و حکومەت و کەنیسێت کە پێویستی بە دەستێوەردانی دادگای باڵا هەیە. میدیاکانی ئیسرائیل ڕووداوەکەیان بە "ڕۆژێکی مێژوویی" لە ئیسرائیل وەسف کرد.
ئەو پێشنیار و مشتومڕە یاساییانەی کە لە دانیشتنی دادگای باڵادا ڕوویدا، کە نزیکەی ۱۳ کاتژمێری خایاند لە گفتوگۆیەکی چڕدا، جیاوازییەکی گەورەی لەنێو دیمەنی زایۆنی-جولەکە نیشان دا، نەک تەنها لەسەر هەموارکردنی دادوەری، بەڵکو لەسەر هەموارکردنی
لەسەر گرنگترین بناغەکانی پێکهاتەی دەستووری دامەزراندنی "ناسنامەی ئیسرائیل" و سیستەمی سیاسی و کۆمەڵایەتی و تەنانەت ئەخلاقی و کۆمەڵایەتی بە نوێنەرایەتی ئەوەی پێی دەوترێت "بەڵگەنامەی سەربەخۆیی"، کە لە ئێوارەی کۆتایی هاتنی دەسەڵاتی بەریتانیا بۆ فەلەستین لە 15ی ئایاری 1948 لە کۆبوونەوەیەکی تایبەتی ئەنجومەنی گەل لە تەل ئەبیب ڕاگەیەندرا، بە ئامادەبوونی ۳۷ نوێنەری نیشتەجێبوونی جولەکە لە فەلەستین و ڕێکخراوی جیهانی زایۆنی