ئەردۆغان و ناوچەکە ئایا تورکیا دەبێتە ئەندامی کۆمکاری عەرەبی؟
دوای ئەوەی لە کۆتایی ساڵی 2002دا بوو بە سەرۆک وەزیران، دیمەشق یەکەم وەستانی عەبدوڵا گول بوو لە گەشتە هەرێمییەکەی لە 5ی کانوونی دووەمی 2003 و لەو ماوەیەدا هەوڵی ڕازیکردنی ئەو وڵاتانەی دا: سوریا و میسر و سعودیە و ئوردن و ئێران
بو پێویستیی پێکەوە کارکردن بۆ ڕێگەگرتن لە داگیرکردنی عێراق لەلایەن ئەمریکا و بەریتانیاوە
ئەم سەردانانە سەرەتای کردنەوەی تورکیا بوو بۆ ناوچەکە بەتایبەتی دوای ئەوەی پەرلەمانی تورکیا ڕەتی کردەوە لە 1 ی ئازاری 2003 ڕێگە بەهێزە ئەمریکییەکان بدات لە کاتی دەستدرێژیەکانیان بۆ سەر عێراق خاکی تورکیا و ئاسمانی و ئاو بەکاربهێنن
سەردانەکە هەروەها ئاماژە بەگۆڕانێکی ستراتیژی کرد لەبژاردەکانی ئەندامی ناتۆ ئەنقەرە لەسەر بنەمای "کێشەی سفر لەگەڵ دراوسێکان" دروشمێک لەلایەن ئەحمەد داود ئۆغڵو و پاشان ڕاوێژکاری عەبدوڵڵا گول بۆ سیاسەتی دەرەوە وچارەنووس "ویستویەتی" ببێت بە وەزیری دەرەوەی وڵات و دواتر سەرۆک وەزیران دوای ئەوەی میدیاکانی ئەمریکا گوتیان کە "کیسنجەری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە"
لە ماوەی ئەم گۆڕانەدا گوڵ و پاشان ئەردۆغان و داود ئۆغڵو پەیوەندی پتەو و گشتگیریان لەگەڵ هەموو وڵاتانی ناوچەکە (بە ئێرانیشەوە) دروست کرد کە زیاتر لە جارێک سەردانیان کرد و خۆیان لە هەر قسەیەکی ئایینی و ئایدیۆلۆژی و ناسیۆنالیستی و تایفەگەریی دوورخستەوە
هەموو ئەمانە بەس بوو بۆ بانگهێشتکردنی سەرۆک وەزیران ئەردۆغان بۆ بەشداریکردن لە لوتکەی عەرەبی لە خەرتوم لە ئازاری 2006 و پاشان ڕیاز لە ئازاری 2007 و دواجاریش لە سیرتی لیبیا لە ئازاری 2010دا لەگەڵی بووم و لەو لوتکەیەدا کە تێیدا چەند سەرکردەیەک پێویستیان بە بانگهێشتکردنی سەرۆکی ئێران بۆ ئەو جۆرە لوتکەیانە بۆ هاوسەنگی بوونی تورکیا بەرزکردەوە
ئەو بەناو بەهاری عەرەبییە هات بۆ لەناوبردنی هەموو ئەو شتانەی کە گوڵ و ئەردۆغان لە پەیوەندییەکانی تورکیا لەگەڵ وڵاتانی عەرەبی و ئێران بنیاتینابوو، دوای ئەوەی ئەنقەرە بوو بە لایەنێکی سەرەکی و ڕاستەوخۆ لە ڕووداو و پێشهاتەکانی ئەم "بەهارە"دا و واشنتۆن ویستی یارمەتی لایەنە ئیسلامییەکان بدات، واتە ئیخوانەکان، بە تایبەتی دوای سەرکەوتنی، لە ساڵانی پێش "بەهار"، لە بازارکردنی PJD وەک حزبێکی ئیسلامی میانڕەو لە وڵاتێکی عیلمانی
ئەم چەند ساڵەی دوایی سەلماندی کە ئەمە نەبوو دوای ئەوەی ئیخوان موسلیمین پەیمانی بە عەرەبی ئەردۆغان دا وەک "سوڵتان و خەلیفەیەکی نوێ" تەنانەت ئەگەر لەگەڵ تایبەتمەندییەکانی ناسیۆنالیزمێکی نوێی عوسمانیدا بێت کە ئەردۆغان دەیویست بیرەوەرییەکانی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی
هەموو ئەمانە بەس بوو بۆ ئەوەی سەرۆک ئەردۆغان هەموو ئەگەرەکانی بۆ توندکردنی کۆنترۆڵی خۆی لەسەر خولی "بەهاری عەرەبی" بە تایبەتی دوای ئەوەی واشنتن و پایتەختەکانی ڕۆژئاوا یارمەتیان دا فەرشی ئیسلامییەکانی لە ژێر پێی ماڵی ئال سعود و هاوپەیمانەکانیان دەربهێنێ بە مەرجێک ئال سانی (کە ئەوانیش وەهابییەکانن) بە پێی سیناریۆکانی شانۆگەری ئەمەریکا شانبەشانی ئەردۆغانی عوسمانی دەمێننەوە
دەستێوەردانی ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆی ئەردۆغان لە ڕووداوەکانی "بەهاری عەرەبی" لە تونس و پاشان میسر و لیبیا و دواجار لە سوریادا لە کاتێکدا ورەی بەرزبووەوە کە پارتی دادو گەشەپێدانی ئیسلامی لە مەغریب هاتە سەر کار، ڕاستەوخۆ پاش ڕووداوەکانی
دواتر بایەکە لە پشت پەرۆشی کەشتییەکانی ئەردۆغانەوە تەقییەوە کە لە ئامانجەکانی نەگەڕایەوە بۆ ناوچە عوسمانیەکانی فەرمانڕەوایی، تەنانەت دوای ڕووخانی خەونەکانی لە میسر دوای کودەتاکەی سیسی و پاشان شکستی ئیخوانەکان لە تونس
ئەمە ئەوە ڕوون دەکاتەوە کە بۆچی ئەو لە ڕۆژانی سەرەتای بەهاری عەرەبیەوە بە بەردەوامی باسی نەخشەی پەیمانی نەتەوەیی ساڵی 1920ی کردووە و باکووری سووریا و عێراق وەک بەشێک لە تورکیای ئێستا دەبینێت و پاش ئەوەی ئەردۆغان هیوای بەرزی خستە سەر ئیسلامییەکانی ناوچەکە بە گشتی