23/10/2023
ڕاپۆرت 114 جار بینراوە
ئەوروپا و فلستین... رمیان سیاسەت دابەشکردن دەورەیل
ئیشراق
ئەڵمانیا لە قەیرانەیل ناودەوڵەتى جوور لایەنگر دڵسووز ئسرائیل مەندەسەوە و تەنانەت بریار بەشداریکردن ئەڵمانیا لە هیزەیل یونیفیڵ لە باشوور لوبنان لە دویاى جەنگ 2006 لەلایەن مێرکڵەوە ئەرا پابەندبوین ئەڵمانیا وە ئاسایش ئسرائیلەوە هاوردەوە.
شاندەیل ئەمریکا و ئەوروپا ک پشتیوانى لە ئسرائیل کەن وەردەوامن لە خوەینیشانداین ئەرا ناوچەگە و پشتیوانییگ بى رادە ئەرا حکومەت نەتانیاهۆ دەرخستنە لەوەگ تواید چە بکەید و چە کەید لەڕوێ لەناوبردن مەردم مەدەنى لە غەززە و بۆردومانکردن هاووڵاتیەیل مەدەنى وەبى جیاوازى و وەبى پابەندبوین وە هویچ یاسایگ ئنسانى ناودەوڵەتى ک ریگرى لە وەئامانجگرتن و ئاوارەبوین هاووڵاتیەیل مەدەنى بکەید.
جى سەرنجە ک سەرکردەیل دوو وەهیزترین وڵات ئەوروپا لە یەکێتى ئەوروپا، ئەڵمانیا و فرەنسا واز لە سیاسەت دابەشکردن ئەو دەورە هاوردنە ک لەسەرەتاى ناکووکیەیل ناونى عەرەب و ئسرائیلەوە هەمیشە وەل عەرەبەیل وەکارى هاوردنە و ئمڕوو ئاشکراى کردن و بەشدارى کردن لە بڵاوکردنەوەى هەڕەشە و ئاگادارکردنەوەى چەپ و راس ئەرا لوبنان و وەتایبەت و ئەرا گشت ئەوانەگ ک دەسمیەت فلستینیەیل دەن لە وەرگریکردن لە خوەیان لە دژ کەرەستەیل کوشتن ئسرائیل.
رووژنامەیل لوبنان ئاشکراى کردنە ک و ەزیر خارجیەى فرەنسا کاترن کۆلۆنا لە هەمان وەخت پەیامیگ ئاگادارکردنەوە و هەڕەشەیش ئەرا لوبنان کلکردگە و ئویشید " لوبنان باج فرەیگ دەیگ ئەگەر حزبوڵلا بریار بەید بچوودە ناو جەنگ دژ ئسرائیلەوە".
وەلى لەلایەن ئەڵمانییەوە، وەزیر خارجیەى ئەڵمانیا هەمان ئەو ئاگادارکردنەوە و ئامووژگاریەیل وەزیر خارجیەى فرەنسا وە وەرپرسەیل لوبنان رەسان.
وەزیر خارجیەى ئەڵمانیا داوا لە سەرۆک وەزیرەیل لوبنان مەجیب میقاتى کرد پەیوەندى وەل حزبوڵلا بکەید ئەرا ئەوەگ ریگرى لەوە بکەید ک بخریەیدە ناو جەنگەوە و ئامووژگارى لوبنان کەید لەوەر روێ دەید بیلایەن بوود.
وەل رەسینى ئەرا ئسرائیل، هەرەشەیل وەزیر خارجیەى ئەڵمانیا بەرزەو بوى، ئەو ئاسایش ئسرائیل وە خەت قرمز ئەرا ئەڵمانیا دانا و وت: ئیران ئاگادارەو کەم، و میلیشیایەیل شیعە لە عیراق ئاگادارەو کەم، حوسیەیل لە یەمەن ئاگادارەو کەم لە بەرپاکردن تیرۆر و چگن وەناو رزەیلى.
دویاى ئەو گردبوینەوەیە گشت سیاسەت وڵاتەیل ئەوروپا، یەکیگ لە دیارترین سیاسەتەیل ئەڵمانیا و فرەنسا وەرانوەر خوەرهەڵات ناوڕاس وەو جوورە روێ لە ئاڵشتبوین کرد.