11/09/2023
ڕاپۆرت 113 جار بینراوە
ئایا کارەسات زەویەلەرزەگە ئەو چشتە نزیکەو کەید ک سیاسەت ناونى جەزائیر و مەغرب دویرەو خستگە؟
ئیشراق
شایەد هیمان زوى بوود ئەرا بنیاتناین ئەگەرەیل سەرکەفتن دبلۆماسى کارەسات لە تاواننەوەى یەخەگەى پەیوەندى ناونى مەغرب و جەزائیر، وەلێ شایەد گرەو لەبان سەرکەفتن دبلۆماسى جەماوەرى ناونى هەردوگ وڵات بوود.
رووژ جوعە 8 ئەیلوول 2023 وەک رووژیگ گیرخواردگ لە یادوەرى مللەت مەغرب مینیدەوە، دویاى ئەوەگ زیاتر لە دو هەزار و 122 قوربانى لە ئەنجام ئەو کارەسات زەویەلەرزە کەفتەوە ک وڵاتەگە گرتەوە، و ماتەمینى دانان، ک وڵاتەیل جەهان جواو ئەو کارەساتە دانەوە، و هاوسووزى خوەیان وەلیا ئاشکرا کردن وەل پیشکەشکردن هاوکارى لە گەردین وە شوون قورتاربویەیل لەژیر ویرانەیل.
سەربار گەورەیى کارەساتەیل، بى چرپەى ئومید نین ک لە پەیوەندى ناودەوڵەتیەیل وە دبلۆماسى کارەسات ناسریاگە، گشت وڵاتەیل جەهان وەبى گووشداین وە پۆلینکردنیان لە سیستەم ناودەوڵەتى، وەڕەوڕوێ کارەسات سروشتى بوونەوە.
هەفت مانگ وەرجە ئیسە، و وەتایبەت لە دەمەو شەوەکى 6 شووبات، زەویەلەرزەیگ دوجار باشوور تورکیا و باکوور سوریا گرتەوە و شمارەی فرەیگ قوربانى و زەرەد لەلى کەفتەوە، سەربار گەورایى کارەساتەگە، دەرفەتیگ بوى ئەرا ئاشناکردن گرنگى دبلۆماسییەت ئنسانى لە خزمەتکردن مللەتەیل و کردنەوەى ئاسوو ئەرا هاوکارى ناونى وڵاتەیل و تیپەڕانن یەک لەشوون یەکبوین سیاسیەیل، وەتایبەت لە وەخت کارەسات زەویەلەرزەگە.
ناکووکى سیاسى ناونى هەردوگ وڵات هاوسا، مەغرب و جەزائیر، ریگرى نەکرد لە تاواننەوەى یەخەگەى ناونیان.
راسەوخۆ دویاى رویداین کارەساتەگە، جەزائیر جواوەو دا، و وەفەرمى هاوسووزى خوەى مللەت براى مەغربى ئاشکرا کرد و لەبەیاننامەیگ ک لەلایەن سەرۆکایەتى جەزائیرەوە بڵاوەو کریا، ئامادەیى خوەى نیشاندا ئەرا دابینکردن هاوکارى و گشت توانایگ ماددى و ئنساانى ئەگەر مەغرب داواى بکەید، و لە گامیگ بڕیار دا کە چەوەڕى کریەید وە دویاچگنیگ بوود، ئاسمانى خوەى وەڕوێ گەشتەیل ئنسانى و پزیشکى بکەیدەوە وەرەو مەغرب.
پەرەوەپیداین هەڵویست جەزائیر لە تەنیا دەرخستنیگ هاودەنگى وەل مەغربەوە ئەرا گام جیوەجیکارى، سەربار پەیوەندیەیل گرژ ناونیان، گوێڕانکارییگ تیپەڕ نییە، جددییەت هەڵویست جەزائیر لە بەیاننامەى وەزارەت خارجیەى جەزائیر دیار بوى ک "پلانیگ فریاگوزارى" ئامادە کەید ئەرا دەسمیەتداین مەغرب ئەرا روێ وەڕوێ بوینەوەى کاردانەوەى زەویەلەرزەگە، ئەرا ئى مەبەسیشە تیمیگ فریاگوزارى لە وەرگرى شارستانى جەزائیر ئامادە کرد ک پیکهات لە 80 ئەندام تایبەتمەند لە گەردین لەژیر ویرانەو ئامادەکردن دەسمیەتەیل ئنسانى و لۆجیستیەیل، و ئاشکراى کرد ک چەوەڕى جواو مەغرب کەید ئەرا ئەوەگ بجویلیەید.
گام فەرمى جەزائیر وەرەو مەغرب دویاى زەویەلەرزەگە تەنیا جویلەیگ ئاوى چەقبەسیاگ نەوى، ک لەلایەن ئەمیندار گشتیی کۆمکاری دەوڵەتەیل عەرەبی، ئەحمەد ئەبولغەیت، کە ستایش هەڵوێست جەزائیر کەید و لە هساو خوەى لەبان ماڵپەڕ "X" نویساگە: سڵام لە هەڵویست رەسەن عەرەبى جەزائیر لەبارەى وسیانى وەل مەغرب لە کارەسات زەویەلەرزەگە، لەوانەیش کردنەوەى ئاسمانى و نیشانداین ئامادەیى ئەرا دەسمیەداین، ئەیە گیانیگ هاوپشتى عەرەبییە ک ئیمە دڵخوەشیم هەناى دوینیمنەى لەناونى برایەیل، ک شایەد دویاخر بنیات لەبانى بنریەید.
هەرکەسیگ تەماشاى سایتەیل سۆشیاڵ میدیا بکەید، گەشبینە وە ڕادەى ئەو هەڵمەتەیل هاوسووزى و هاودەنگیی جەماوەرییە ک مللەت جەزائیر وەرانوەر برایەیلیان لە مەغرب نیشانى داگە.
رووژنامەنویس و نویسەر جەزائیرى ئەحمەد ئەلعەیاشى، سەرەخوەشى لە مەغربیەیل کرد، و لە پۆستیگ لە هساو خوەى لە تووڕ کۆمەلایەتى فەیسبوک وت: سەرەخوەشى لە خوەم و برایەیلم کەم لە مەغرب، وە لەوەرچەوگرتن ئەوەگ برایەتى لە ناخوەشى و خوەشى ئەوەسە ک ئیمەى ئادەمیزاد قورتار کەید و هیز شانازى و تازەبوینەوە وەپى بەخشید.